Home News Press Release

Meeyam meekup nahum singna leibiyu

STDCM na meeyam ga loinana changsilliba Meetei/ Meitei bu Indian constitution gi Article 342(1) gi makhada ST list ta chahanbiyu haiba khongjang asi fangdriba faoba leptana changsinkhigani. Ahanbagi tangkak oina Manipur Govt gi meehut ka houkhiba October 24 da yamna positive oiba wari sanaraba matungda makha tana STDCM na hiram asigi matangda wakheinaba ama youdriba faoba mathou taba khudingmak tounaba STDCM na sem sari. STDCM gi implementing agency ama oiriba Coordinating Body on Scheduled Tribe Demands Committee (CBSTDCM) ga apunba meefam famduna oirakliba fibam asigi matangda kupna khanna neinaba meefam sing pangthokli. Meeyam gi marak ta ST gi matangda wakhal tadribasingbu tahanbagi khongjang ama oina leptana leikai leikai da awareness , sensitization program sing makha tana pangthoknaba CBSTDCM gi masa oina District coordinator 5 (five) su haple. Coordinatorsing asigi thoupangnabagidamak district singda coordination committee amamam su leihallagani. Haplaba coordinator singdudi Imphal east , Imphal west, Bishnupur, Thoubal, Kakching district ni. Lam dam asigi club, meira paibi, intellectualsing, thawai yaobiba meewoisingna coordinator sing asida contact toubiduna mathou taba thabaksing pangthokpada meeyamna cooperation pibinaba haijari. Makha taba Govt gi firepsing meeyamna meekup singna leibiduna apunba pangal amagidamak meeyam leplasi.

Meetei/Meitei na ST list ta chanbada yaningba amadi yaningdaba kaya lamdam asida STDCM na thengnajei . Masi democracy chatpa lam amagi fajaba masak aduni. Democracy chatpa lam amada meeyam gi tongan tongan ba mot sing piba haibasi wahanthok leiba democracy amani louba yai. STDCM na masigidamak saruk yabiriba lupsing amadi lanai meewoi singbu STDCM na toubimal khangba utchari. Meetei/Meitei na ST oibada yaningdaba gi maram gi matangda wafam khara STDCM na meeyamda thamjari. Meetei/Meitei na ST onsi haiba natte, ST list ta chansi haibani. Maramdi Tribe haibasi furup amana onning ee haiduna hekta onba yaba natte. Tribe ti tribe adum oiduna leijei (UNO). Meetei/Meitei su Indian constitution gi Article 342(1) gi manungda piriba Tribe oibagi machalsing suna yaojaduna tribe oina leiri. ST gi list ta chandaba khaktagi wani, chanfam thok ee, chanhanbiyu haibagi apamba Govt da thamjabani.

Manipurna Bharat ta tindringeigi mamang haibadi September 21, 1949 mamangi maru oina chahi 2000 henbagi angangba matamdugi puwari neinaba mawongda akhang aheisingna puthokpirak sing STDCM na kupna neinajare amadi yajaningdaba karisu leijade. Matam amagi fura dalan , lon , mayek , jagoi esei nat, chatnabi, fijet- chakcha, fidamfam oiba mafam ama kallambagi tangkak adusu eikhoina kaofam thoktraba eikhoigi pongjaba amani. Adubu Bharat ki fibannungda leikhraba matungda matam adugimeewoi kharana eeng 1949 da “ minority commission” da lankhatkhiba report aduna Meetei/Meitei general category da thambikhirammi. General oiba pambagi firep asi yamna yetnaningai oiba matang amani adubu ngasgi meerol ayambana matam adugi ahal laman amadi rajnity walasing gi aranba policy amasung makhoigi mityeng salhoudaba gi maram na oigani haina STDCM na lou ee.

Ngasi Bharat ki fibannungda leiraba chahi 68 romgi matungda karigi STlist chanba pamlaklibano? Haiba wahangda yumfam oiraga issue asi gi mathakta hangliba wahangsing matangda asumna thengnajei madudi;
1. Arthalanna hanba amadi fajana khangjadaba (hao onba amadi awangbadagi anembada kumtharakpa haina thajahanba),
2. chatchariba lainingda ahongba lakani haina sandokpa.
3. ST list ta chankhrabadi eikhoigi apamba fanglaroi amadi mapu oina mikha ponkhragani amuk hugatpa ngamlaroi haiba paojel thamba.
4. ST gi khongjang asida thawai yaoba meeyoi singb u kihanba che chaba amasung leibakki mayukta leiba meefata meeoi malhanningba lambi.
5. ST da chel chonglamba warning touduna meefatta oina uhanbagi thouwongsing ni.

Meetei/Meitei asi lamdamasigi ahanba khundabagi leihoumee natraga yelhoumee(Indigenuos people, aborigines, adivasi) oiba maramna khwaidagi ekon konna pikhiba supreme court ki rai houkhiba 5th Jan 2011 gi matung inna “the present scheduled Tribe are the descendent of the original, indigenous people or the adivasi of the country” asini. Maram aduna eikhoigi thajabadi pamdaba kanagumba meewoi furup amabu namduna ST gi list ta chanhanba natraga chalhandabada kananasu apanba amadi athingba piroidabani. Asum touduna hanagi SC gi list ta yaoba kangbu ST list ta oina yaoba pambasu lei pamdabasu adum lei. Makhoina St list ta chanba chandaba haibasi makhoigi apambagi matung inna lepchakadaba firep amani.

Chingmee gi achouba organasation amana press statement ama houkhiba Oct date 4, October 11, October 17, October 26, amadi October 30 da fonglakhi masi gi paokhum oina Meitei / Meetyei gi maraktagi akhang ahei amadi ST bu sougatpibasinggi maraktagi paokhum oina mathangsitna 9th October, 14th October da mapung fana paokhumsing nungtigi fongba manipurgi pao che singda fongnarakhre. Matungda All Tribals Rights Protection Forum Manipur (ATRPFM) gi President oibani haiba Sanjoy Jajo nasu yaningdabagi cherol 2nd November da fonglakhi masigi paokhum oinasu 10th Novemberda meeyam na paokhum oina pao che singda fongbirakhre. Samna hairabada hannana ST list ta challabasing na yaningdaba gi wafamsing amadi Meetei/Meitei na ST pambagi maramsi 5/5 rak hanna fongnakhrebanina madugi wafamduda STDCM na amuk hanna hairubagi kannaba leitre meeyam na amadi Govt na lepcharani haina loure. Lamdam asida Meetei na ST gi lam pamaba pamdaba louba louba loudaba haibagi thoina nungnangningai oide maram di masigidamak Govt bu thajaba thamba tangai fade. Govt na masagi leibak ama ngakpada leibak aduda leiminnariba tonganba tonganba furupsing amana amada pukning nungaihalloidaba thouwong sing thokhalloidabani. Masi kanagumba kharagi apambana leppa yaroi. Ehul asi khangna Govt na thabak loukhatpigani haibagi thajaba thamli. Loinana furup amana ST list ta channaba hotnarakpada furup amana yetpagi hak asi amuk khanthabiraga firep hongdokhanning ee. Meetei/ Meitei na ST list chanbada tangai fadana Govt of India gi khutta leiraba kanda achouba hearing amagi mathou tarakkani haina STDCM na lou ee matam aduda Yetpinginba leiragasu madugi tanja leigani haina thajei. Mamang mamangda thokhiba thoudoksing na yumfa oiraga STDCM na thamjabani. Masi nattaduna atopa ahingba furup amagi mathakta furup amana yetpa otlakpa tarabadi madu trespassing touba oina thokloi hainingai leite.

Manuipur gi manungda Meetei/ Meitei na hotnajaramba amadi sagatlamba tarang tarangba Eikhogi fajaraba arangba puwari, nath, jagoi esei, awangba wangulon sing leptana lishang sitna tekta kaidana charol surol kaya pathang puthang naina puthaba ngamnabagi pangal adu ngamnaba Indian constitution gi Article 342(1) gi makhada metei/ Meitei bu ST list ta chanduna constitution gi cheingak yaona hingba sisu hingnabagi maram amani haina STDCM na loujadu demand asi meeyam hupna saruk yabinaba sandoktruna Manipur amadi India govt youna changsillakpani haibasi mayek sengna meeyam da thamjari. adu matam kharadang chumjankhisi haijabani. STDCM gi chen chongjariba thoumee singbu ,meefata oina uhaningliba, thousaroidaba kangbu malhanba, asi tokpiduna ehou asibu sougatpiyu. STDCM gi thoumee sing asisu yelhoumee kannabagidamakta areiba pangal puthoktuna hotnajariba singbu bu lanna ubiba tarabadi yamna laibakthibani. Maram asina matam thengthakhidanaba ehou asibu mateng pangbiyu, sougatpiyu furup asi kanbada adomsu angamba thoudang loubiyu natrabadi tunggi meerol na eikhibu ngakpiroi.

Adomgi,
Waikhom Ananda Meetei
Secy. Publicity, STDCM.


This Press Release was sent by CBSTDC Manipur, who can be contacted at cbstdcmanipur(at)gmail(dot)com.

NO COMMENTS

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Exit mobile version